- CANCELLARIUS Imperii
- CANCELLARIUS Imperiiprimo omnium memoratur Fl. Vopisco, in Carino, c. 16. circa A. C. 287. cum humile admodum ac despectum munus fuit. Post alterum autem saeculum ad amplissimum crevit faltigium unus e Cancellariis, ceteris praefectus: cuius munus et dignitas luculenter describuntur apud Cassiodorum, Variar. l. 11. Formul. 6. qui locus hodiernum Magistratum graphice depingit. Inferiorum, qui huic summo parebant, numerum Heraclius Imperator ad 12. redegit. Nec summus quidem unice datus est toti Imperio, sed Provinciis singulis singuli, ut clare indicat Cassiodor. l. 12. form. 1. Hincmari aevô, qui sub Carolo Magno et Ludovico Pio floruit, minui videtur in aula Gallica muneris istius amplitudo: dum parre unâ Apocrisiarius fungitur, aliâ Comes palatii; Cancellariô ipsô vix quid praeterea tunc curante, quam chartas Regias. Vide illum, Ep. 3. c. 16. Sigillum vero regium nondum adeptus est. Hoc enim cum aliud non esset, quam annulus, apud ipsum mansit Regem, ut Monachus Engolism. in vita Caroli Magni, p. 15. docet. De Imperii hodierni Romano-Germ. Cancellario, vide apud Limuaeum de Iure publico, aliosque. A'palatio Imperii deducitur Cancellarius in Consistorium Ecclesiae, aevô quidem incertô, sed antiquô. Vide Hieron. ep. ad Geromiam. Transiit dein hic Magistratus in aulas omnium Principum Europaeorum: sed primum a similitudine potius Gallici Cancellarii, quam Imperatorii. Exoletis vero aliquando Apocrisiario et Comite palatii, sensim pervenêre ipsorum munera in officium Cancellarii, qui deinceps, ne Praefecto praetorio, ut in Imperio olim, subiectus, eius etiam partes plures suscepit, eoque tandem crevit fastigii, ut Principis praesentis vicarius et eô peregre profectô, Interrex quodammodo censendus dicatur. Budaeus. Vide quoque supra.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.